Chế độ ăn uống

“TỨ QUÂN TỬ THANG” trị viêm đại tràng

Bài thuốc “Tứ Quân Tử Thang” còn có tên gọi là “Tứ vị thang”, “Kiện tỳ ích khí thang”

Đây là bài thuốc thường dùng chữa chứng tỳ vị khí hư, giúp chữa bệnh viêm đại tràng hiệu quả

Thành phần:

Nhân sâm hoặc Đảng sâm        8 – 12g

Phục linh    12g

Bạch truật    8 – 12g

Cam thảo    4 – 8g

Tác dụng:

Ích khí, kiện tỳ, dưỡng vị.

Giải thích bài thuốc Tứ Quân Tử Thàng trị viêm đại tràng

Bài thuốc này còn có tên gọi là “Tứ vị thang”, “Kiện tỳ ích khí thang”. Đây là bài thuốc thường dùng chữa chứng tỳ vị khí hư , trong bài:

Nhân sâm hoặc Đảng sâm tính ngọt ôn kiện tỳ, ích khí dưỡng vị là chủ dược.

Bạch truật vị đắng ôn kiện tỳ táo thấp. Dùng khi công năng của tỳ vị hư nhược, tiêu hóa không tốt, bụng đầy trướng, đau, buồn nôn…

Phục linh ngọt nhạt hợp với Bạch truật để kiện tỳ thẩm thấp, tăng cường chức năng vận hóa của tỳ vị.

Cam thảo ngọt ôn bổ trung hòa vị. Quy vào kinh can, tỳ, thông hành 12 kinh. Ích khí, dưỡng huyết, dùng trong trường hợp khí huyết hư nhược, mệt mỏi thiếu máu…

Các vị thuốc hợp lại tính dược ngọt ôn có tác dụng ích khí kiện tỳ dưỡng vị.

Ứng dụng lâm sàng:

Đây là bài thuốc để bổ trung khí kiện tỳ vị, nhiều bài thuốc chữa những rối loạn tiêu hóa biểu hiện tỳ khí hư nhược đều dùng bài thuốc này gia giảm.

Trần Bì trị chứng rối loạn tiêu hóa, đây bụng
Trần Bì trị chứng rối loạn tiêu hóa, đây bụng

Trường hợp tỳ vị hư nhược kiêm có khí trệ như: ợ hơi, vùng thượng vị đầy tức gia thêm Trần bì để lý khí hóa trệ gọi là bài DỊ CÔNG TÁN thường dùng chữa chứng rối loạn tiêu hóa, ăn kém, đầy bụng kết quả tốt.

Trường hợp tỳ vị khí hư có đàm thấp triệu chứng là ho đàm, nhiều đàm trắng trong, khó thở, thường gặp trong bệnh viêm phế quản mạn gia thêm: Trần bì, Bán hạ chế để lý khí hóa đàm gọi là bài LỤC QUÂN TỬ THANG (Y học chính truyền). Trường hợp viêm phế quản mạn tính gia thêm Tử uyển, Khoản đông hoa, Bạch tiền, Bối mẫu để giáng khí hóa đàm chỉ khái.

Vị thuốc Mộc Hương
Vị thuốc Mộc Hương

Trường hợp tỳ vị khí hư kiêm hàn thấp. Triệu chứng bụng đầy đau, ợ hơi hoặc nôn, tiêu chảy, rêu lưỡi trắng, dày nhớt gia Trần bì, Bán hạ chế, Mộc hương, Sa nhân để hành khí chỉ thống, giáng nghịch hóa đàm, gọi là bài: HƯƠNG SA LỤC QUÂN TỬ THANG ( Hòa tể cục phương). Trên lâm sàng thường dùng chữa viêm loét dạ dày hành tá tràng thể hư hàn có hội chứng hàn thấp trệ ở trung tiêu có kết quả tốt.

Kế thừa và phát huy kho tàng kinh nghiệm của y học cổ truyền Phương Đông trong trị liệu các chứng bệnh như Phúc thống (đau bụng), Tiết tả (ỉa chảy), Lỵ tật (kiết lỵ), Tràng phong (trĩ xuất huyết), … những chứng bệnh này tương ứng với bệnh danh viêm đại tràng cấp tính và mạn tính của y học hiện đại, các thầy thuốc đông y đã tiến hành khảo sát nhiều vị thuốc, bài thuốc, ứng dụng công nghệ hiện đại để tạo ra những đông dược thành phẩm ngày càng tỏ ra có hiệu quả và an toàn cao, trong đó viên nang Đại Tràng Tâm Bình là một ví dụ điển hình. Đây là sản phẩm có nguồn gốc thảo dược do Công ty Dược phẩm Tâm Bình sản xuất và phân phối.

Sản phẩm Đại Tràng Tâm Bình

Thành phần Đại tràng Tâm Bình có 12 vị thuốc: Bạch truật, Mộc hương, Hoàng liên, Cam thảo, Bạch linh, Đẳng sâm, Trần bì, Sa nhân, Mạch nha, Sơn tra, Hoài sơn, Nhục đậu khấu. Trong đó, 4 vị thuốc: đẳng sâm, bạch truật, bạch linh và cam thảo chính là một bài thuốc cổ phương bổ khí Tứ quân tử thang có công dụng cam ôn ích khí, kiện tỳ dưỡng vị, thường được dùng rất rộng rãi trong các bệnh lý đường tiêu hóa. Nghiên cứu hiện đại cho thấy: bài thuốc này có tác dụng cải thiện công năng dạ dày ruột, điều tiết co bóp cơ trơn và khả năng tiết dịch tiêu hóa, kháng khuẩn, tăng cường sức miễn dịch và làm lành nhanh các tổn thương. Hoàng liên thanh nhiệt táo thấp, có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, cầm đi lỏng, lợi mật. Trần bì, sa nhân và mộc hương hành khí, trị rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, bụng đau chướng, đặc biệt sa nhân có tác dụng kích thích tiêu hóa. Sơn tra và mạch nha chữa tiêu chảy, trị khó tiêu kèm chướng bụng. Nhục đậu khấu làm ấm tỳ vị, hành khí, giảm đau bụng, giúp ăn ngon miệng, trị tiêu chảy.

Ds.Mai Hường

TTƯT Nguyễn Thị Hằng

TTƯT Nguyễn Thị Hằng là cố vấn y khoa tại Daitrang.net, website trực thuộc công ty Dược Phẩm Tâm Bình. Sống say mê với nghề và luôn tâm niệm "Y học cổ truyền là niềm đam mê của tôi", bà là tác giả của nhiều đề tài nghiên cứu ứng dụng trong thực tiễn về bệnh đại tràng và bệnh liên quan đến đường tiêu hóa.

Related Articles

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Back to top button